نجات سیاره زمین به طور مستقیم با آلودگی محیط زیست ارتباط دارد و زباله‌های خانگی و صنعتی همواره یک مشکل بزرگ بوده‌اند. با تغییر فناوری باتری، خطرات ناشی از آن نیز به یک معضل تبدیل شده است. پس از پایان عمر هر وسیله الکترونیکی، حمل، نگهداری و دفع آن می‌تواند خطر آتش‌سوزی یا مسمومیت را در زمین افزایش دهد.
در مقاله‌های قبلی، پس از شناخت انواع باتری‌ها و بررسی نحوه مدیریت آنها پس از مصرف، اکنون می‌خواهیم به صورت ویژه درباره باتری‌های لیتیومی صحبت کنیم. این نوع باتری‌ها به دلیل کاربرد گسترده و ویژگی‌های خاص خود، نیازمند توجه ویژه‌ای در زمینه‌های استفاده، بازیافت و دفع صحیح هستند.
بازیافت باتری لیتیومی
باتری‌های لیتیوم یونی قابل بازیافت هستند، اما فرآیند بازیافت آنها نسبتاً پیچیده است. اولین چالش در بازیافت باتری‌های لیتیومی این است که نمی‌توان با آنها مانند سایر زباله‌های الکترونیکی برخورد کرد. لیتیوم یک عنصر بسیار واکنش‌پذیر است و ممکن است باعث آتش‌سوزی شود. به همین دلیل، ایمنی در بازیافت این نوع باتری‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد و آنها باید از همان ابتدا از دیگر زباله‌ها جدا شوند.
این باتری‌ها به سادگی دوباره قابل استفاده نمی‌شوند و باید تحت یک فرآیند بازیافت خاص برای مدیریت خطرات قرار گیرند. از سوی دیگر، بازیافت باتری‌های لیتیومی نیاز به استخراج مواد معدنی جدید را کاهش می‌دهد، که این موضوع همیشه یک پیروزی برای محیط زیست محسوب می‌شود. با بازیافت این باتری‌ها، می‌توانیم به حفظ منابع طبیعی و کاهش آلودگی کمک کنیم.
مواد تشکیل دهنده باتری لیتیومی
قبل از هر چیز، بهتر است بدانیم که باتری لیتیوم یونی از چه موادی ساخته شده است. باتری لیتیوم یونی از ترکیب چند ماده شامل کبالت، نیکل و لیتیوم تشکیل شده و در کنار این فلزات، حدود ۱۵ درصد مواد شیمیایی آلی و ۷ درصد پلاستیک نیز به آن اضافه می‌شود.
مواد فلزی موجود در باتری‌های لیتیوم یونی را می‌توان چندین بار بازیافت کرد، اما دیگر مواد آن به سادگی قابل بازیافت نیستند. به عنوان مثال، نیکل موجود در کاتد باتری می‌تواند باعث آلودگی آب و خاک شود. همچنین، کادمیوم یک ماده سمی است که برای سلامت انسان و محیط زیست مضر است.
بنابراین، مدیریت صحیح و بازیافت باتری‌های لیتیوم یونی اهمیت زیادی دارد تا از آسیب‌های زیست‌محیطی جلوگیری کنیم و منابع طبیعی را حفظ نماییم.
خطرات باتری لیتیومی
تولید باتری‌های لیتیوم یونی انرژی زیادی مصرف می‌کند و این می‌تواند منجر به افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و دیگر آلاینده‌ها شود. برخی دیگر از تأثیرات باتری‌های لیتیوم یونی بر روی محیط زیست را می‌توان اینطور لیست کرد:
- آلودگی آب و خاک: موادی مانند نیکل و کادمیوم در صورت نشت یا رهاسازی در محیط، آب و خاک را آلوده می‌کنند و به گیاهان، حیوانات و انسان آسیب می‌رسانند.
- آلودگی هوا: تولید باتری‌های لیتیوم یونی منجر به افزایش گازهای سمی در هوا می‌شود. آنها در صورت آسیب ممکن است ذرات ریزی آزاد کنند که بسیار مضر هستند و فلزاتی مانند آرسنیک، کادمیوم و کبالت را حمل می‌کنند. اگر آنها را تنفس کنیم، منجر به مشکلات جدی سلامتی از جمله بیماری‌های قلبی و ریوی، خطرات سرطان و عدم تعادل هورمونی خواهیم شد.
- مصرف جبران ناپذیر مواد اولیه: استخراج مواد اولیه مورد نیاز برای تولید باتری‌های لیتیوم یونی منجر به آسیب به محیط زیست می‌شود.
- آتش‌سوزی: در محل‌های دفن زباله، باتری‌های لیتیومی می‌توانند آلاینده‌های خطرناکی از جمله کبالت، منگنز، و نیکل را نشت دهند. این باتری‌ها خطر آتش‌سوزی زیرزمینی را به همراه دارند. این آتش‌سوزی‌ها برای مدت طولانی دود می‌کنند و می‌توانند مواد شیمیایی سمی را در زباله‌های اطراف نیز آزاد کنند. به این ترتیب، حفره‌های قابل توجهی در محل دفن زباله ایجاد می‌شود که به طور بالقوه منجر به ریزش سطح و دفن بیشتر مواد قابل اشتعال شده و آلاینده‌های بیشتری به هوا، آب و خاک اضافه می‌کند. همچنین سبب گرم‌تر شدن زمین می‌گردد.
نکته ای که در استفاده از باتری باید به آن توجه داشته باشید، این است که هرگز نمی‌توانید باتری‌های لیتیومی را در سطل زباله بیندازید. باتری‌های لیتیومی نیاز به جابه‌جایی و جداسازی خاصی دارند که می‌بایست به دست مسئولین انجام شود. مهم است که با آنها نمی‌توان مانند مواد قابل بازیافت معمولی رفتار کرد. زیرا اگر به درستی پردازش نشوند، ممکن است آتش بگیرند یا مواد شیمیایی مضر آزاد کنند. در نتیجه برای دورریزی باتری‌های خود دقت لازم را داشته باشید. بازیافت صحیح باتری‌های لیتیوم یونی برای ایمنی و حفاظت از محیط زیست ضروری است.
به عنوان مصرف‌کننده، می‌توانیم از شیوه‌های دفع پایدار حمایت و در کمپین‌های مربوط شرکت کنیم تا تقاضا برای زیرساخت‌های بازیافت بهتر و باتری‌های سازگارتر با محیط زیست را افزایش دهیم.