بسیاری از کسانی که آثار خود را بر روی شبکه‌های اجتماعی پست می‌کنند (فارغ از اینکه می‌دانند در هر صورت آثارشان بازنشر می‌شود)، همیشه به این فکر می‌کنند که وضعیت کپی‌رایت آثارشان چه می‌شود؟ آیا آن‌ها باز هم صاحب اثر باقی می‌مانند یا اینکه فیسبوک، توییتر و اینستاگرام صاحبان تازه‌ی هنرنمایی‌هایشان خواهند شد؟
چه کسی کپی رایت عکس‌ها، فیلم‌ها و نوشته‌ها را در اختیار دارد؟
در هر صورتی، اگر عکس، فیلم و یا نوشته‌ای را تولید کرده باشید و سپس بر روی شبکه‌های اجتماعی منتشرش کنید، صاحب اثر خواهید بود. مهم نیست اولین نفر یا آخرین نفر بوده باشید که آن را نشر می‌دهید، مهم این است که کار ارائه شده در اصل برای چه کسی باشد.
قبلا گفته بودیم که چرا و چگونه باید از حق تکثیر عکس‌های خود در سایت‌های بین‌المللی محافظت کنیم؟ چرا که نکته‌ی حائز اهمیت در شبکه‌های اجتماعی نیز همین است. اگر می‌خواهید کاری که ارائه می‌کنید دزدیده نشود باید راه حل‌های قانونی یا حداقل نرم‌افزاری آن را طی کنید و این مهم ربطی به شبکه‌های اجتماعی یا سایت‌های خصوصی ندارد.
پس وضعیت شبکه‌های اجتماعی چه می‌شود؟
وقتی شرایط عضویت در شبکه‌های اجتماعی را قبول کردید، احتمالا جزییات آن را مطالعه نکرده‌اید اما باید بدانید که نکات مهمی در این مورد وجود دارد. برای مثال بگذارید به این بخش قوانین فیسبوک نگاهی بندازیم:
- پرشین تولز را در توییتر دنبال کنید
نسخه کوتاه نوشته بالا این می‌شود که شما به فیسبوک این اجازه را داده‌اید تا هر کاری که دوست دارد با عکس‌ها و فیلم‌های شما انجام دهد!
پس معنی بخش‌هایی همچون “غیر انحصاری”، “از پایه رایگان” یا واژه‌هایی اینچنینی در شبکه‌های اجتماعی چیست؟
در بین واژه‌هایی که در این قوانین می‌آید عموما عباراتی دیده می‌شود که درک بهتر آن‌ها در موارد قانونی کپی‌رایت به شما کمک خواهد کرد. چند مثال کاربردی را اینجا برای شما ذکر می‌کنیم:
غیر انحصاری: به این معنی که عکسی که شما در شبکه منتشر می‌کنید به صورت رایگان بوده و دیگران می‌توانند آن را بازنشر کنند. اما اگر کیفیت بهتری از آن را در اختیار دارید می‌توانید جایی دیگر آن را به فروش برسانید.
قابل انتقال: این عبارت و عبارت بعدی است که قدرت شبکه‌های اجتماعی را نشان می‌دهد. استفاده از این واژه به شبکه‌ی مورد نظر این قدرت را می‌دهد که کپی‌رایت اثر را طی پروسه‌ای (البته بعید) به خود منتقل کند.
زیرمجموعه: اینستاگرام با در نظر گرفتن این عبارت در واقع قانون را به گونه‌ای در نظر می‌گیرد که در صورت مجاز بتواند اثری را دوباره در اختیار کاربران قرار دهد ولو با گرفتن هزینه از طرف آن‌ها.
از پایه رایگان: و این واژه هم در قوانین توییتر خیلی صریح می‌گوید آثار شما در این شبکه به صورت رایگان منتشر می‌شود و هیچ پولی از آن عاید شما نمی‌شود.
دوباره می‌گوییم: به شبکه‌های مجازی این اجازه را داده‌اید تا هر کاری که دوست دارند با عکس‌ها و فیلم‌های شما انجام دهند!
آیا نوشتن عبارات معمول زیر اثر به شما کمکی می‌کند؟
نوشتن عباراتی همچون ” تمام حقوق این مطلب به فلانی تعلق دارد و فیسبوک نمی‌تواند ادعایی در رابطه با اثر داشته باشد” کاملا بی‌استفاده است. پس خود را در اینباره خسته نکنید.
نتیجه گیری
تمام این صحبت‌ها مسائل قانونی است و نیازی نیست که دچار ترس شوید. تمام این قوانین درواقع برای این در نظر گرفته شده‌اند تا شبکه‌های اجتماعی آزاده بتوانند محتوای موجود در شبکه خود را مدیریت کنند، نه برای اینکه ادعایی نسبت به آثار شما داشته باشند.
پس با خیال راحت آثار خود را منتشر کنید.
دیگران می‌توانند از آثار منتشر شده‌ی ما در شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند؟
این دقیقا نکته‌ای است که ابتدای مطلب عرض کردیم. بگذارید این بار با مثال برای شما شرح دهیم:
چندی پیش در جریان زلزله هاییتی، عکاسی به نام Morel عکس‌هایی را از آن محل بر روی توییتر خود منتشر کرد. بعدتر کمپانی Getty Images عکس‌های او را بدون اجازه منتشر کرد. Morel از این شرکت شکایت کرد و در آخر دادگاه رای به نفع او داد و Getty Images مجبور به پرداخت جریمه‌ای سنگین شد.
پس اگر واقعا صاحب اثر باشید، نباید خیلی نگران آثار خود باشید و بهتر است مسیر درست برای ثبت کارهای خود را طی کنید.
بسیار آموزنده و عالی بود. ممنون
بسیار آموزنده و عالی بود. ممنون