همانطور که در درس‌های قبلی اشاره کردیم در گوگل آنالیتیکس به دو مجموعه گزارش با عناوین جمعیت شناسی (Demographics) و علاقه‌مندی‌های کاربران (Interests) دسترسی داریم، که هر دو از ستون پیمایش سمت چپ و از زیر گزینه‌ی «Audience» در دسترس هستند.
جالب است بدانید که می‌توانید این مجموعه گزارش‌ها را در آنالیتیکس فعال و غیرفعال کنید. برای این منظور می‌بایست ابتدا از ستون پیمایش سمت چپ صفحه، روی گزینه‌ی Admin کلیک نمایید و بعد در صفحه‌ی بعدی، از ستون Property زیر مجموعه‌ی مورد نظرتان را انتخاب نموده و گزینه‌ی Property Settings را کلیک کنید.
- دوره‌ی پیشرفته گوگل آنالیتیکس: چگونه یک «طرح ارزیابی» به وجود آوریم؟
- گزارش‌های مرتبط به «مخاطبین» در گوگل آنالیتیکس
با کلیک کردن گزینه‌ای که یاد شد به صفحه‌ای دیگر هدایت می‌شوید، در این صفحه اگر به سمت پایین اسکرول بکنید در میانه‌ی آن در بخش Advertising Features (ویژگی‌های تبلیغاتی)، دکمه‌ای را با عنوان «Enable Demographics and Interests Reports» مشاهده خواهید نمود.
گفتنی است برای رویت این بخش از تنظیمات آنالیتیکس و تغییر دادن آن، باید حتماً از سطح دسترسی ادمین برخوردار باشید.
با قرار دادن دکمه‌ای که از آن سخن گفتیم در وضعیت «ON»، گزارش‌های «جمعیت شناسی» و «علاقه‌مندی‌های کاربران» برای زیر مجموعه‌ی دلخواه ما تولید شده و در دسترس‌مان قرار خواهند گرفت. این گزارش‌ها همانطور که از نامشان بر می‌آید اطلاعاتی را درباره سن، جنسیت، بازارهای مورد علاقه و… کسانی که از سایت و سرویس شما بازدید به عمل آورده‌اند را در اختیارتان خواهند گذاشت.
ضمناً لازم است این نکته را هم یادآور شویم، که اگر ویژگی مورد اشاره را در بخش تنظیمات به تازگی فعال کرده‌اید احتمالاً یک الی دو روزی طول خواهد کشید تا بتوانید نخستین گزارش‌های جمعیت شناسی و علاقه‌مندی‌های کاربران را مشاهده کنید. همچنین در صورتیکه سایت‌تان از ترافیک اندکی برخوردار است این احتمال وجود دارد که تا مدتی طولانی‌تر و به خاطر کمبود داده، ابداً در این بخش‌ها به شما گزارشی نشان داده نشود.
تعریفی کلی از شاخص‌های محاسبه شده
شاخص‌های محاسبه شده یا همان «Calculated Metrics» به شما اجازه می‌دهند، روی شاخص‌های موجود با استفاده از چهار عمل اصلی جمع، تفریق، ضرب و تقسیم به انجام محاسبات بپردازید.
برای مثال فرض کنید، مدیران فروشگاه آنلاین کالاهای گوگل می‌خواهند شاخصی سفارشی را در اختیار داشته باشند که از تقسیم مجموع تعداد صفحات به نمایش درآمده (pageview) کالاهای مبلغ برند اندروید بر تعداد کاربران به دست می‌آید. دقیقاً در چنین مواقعی است که شاخص‌های محاسبه شده کارآمد هستند و می‌توانند عدد pageview را بر عدد تعداد کاربران تقسیم کرده و در قالب یک شاخص به شما نشان دهند.
تنظیم و ایجاد یک شاخص محاسبه شده
برای ایجاد و تنظیم شاخص‌های محاسبه شده، از ستون پیمایش سمت چپ به سراغ گزینه‌ی Admin رفته و بعد از انتخاب نمای مورد نظر از ستون View، روی گزینه‌ی Calculated Metric کلیک کنید. در صفحه‌ی بعدی که بارگذاری می‌شود هم دکمه‌ی New Calculated Metric (شاخص محاسبه شده جدید) را فشار دهید.
پس از فشردن دکمه‌ای که ذکر شد یک فرم در اختیار شما قرار می‌گیرد که با آن قادر هستید به تعریف و ایجاد یک شاخص سفارشی بپردازید. در بخش بالایی فرم مذکور و در کادر Name، لازم است یک نام را برای شاخصی وارد کنید که در حال ایجاد آن هستید.
همچنین در کادر External Name یا همان نام بیرونی هم باید یک اسم مناسب دیگر را درج کنید.«نام بیرونی» زمانی کاربردی خواهد بود که تمایل داشته باشید از طریق API آنالیتیکس از شاخص محاسبه شدهتان در جایی دیگر بهره بگیرید. شایان ذکر است هر عنوانی که در کادر یاد شده وارد می‌کنید، تنها باید شامل حروف الفبا و اعداد باشد و استفاده از کاراکترهایی مانند زیر خط، فاصله و علامت‌ها ممنوع به حساب می‌آید.
اکنون فرض کنید، شاخصی که در بالا به عنوان مثال مطرح کردیم را می‌خواهیم از طریق این فرم ایجاد کنیم. به این منظور نخست در کادر Name عبارت «Android Pageviews per User» را وارد می‌نماییم و شاخص محاسبه شده‌ی ما از این پس با همین نام شناخته خواهد شد. اگر دقت کنید وقتی در کادر Name یک اسم را درج می‌نمایید، گوگل آنالیتیکس به صورت خودکار یک نام پیشنهادی را در کادر «external name» وارد می‌کند. بدیهی است که می‌توانید این «نام بیرونی» پیشنهادی را حفظ کرده و یا آن را بر حسب محدودیت‌های موجود به عبارتی دلخواه تغییر دهید.
نوبت به منوی «Formatting Type» یا فرمت «شاخص محاسبه شده» می‌رسد. در این منو پنج گزینه‌ی «اعشاری» (Float)، «عدد صحیح» (Integer)، «ارز» (Currency)، «زمان» (Time) و «درصد» (Percent) در دسترس هستند که باید بر حسب شاخص خود یکی از آنها را انتخاب کنید. مثلاً شاخصی که ما مشغول تعریفش هستیم عمدتاً حاصلش یک عدد شناور اعشاری خواهد بود، لذا می‌بایست از منوی فرمت گزینه‌ی Float را علامت بزنیم.
اگر در انتهای فرم و در کادر «Formula» شروع به تایپ کنید، فهرستی از شاخص‌های کنونی و از پیش تعریف شدهتان به شما نشان داده خواهد شد و می‌توانید از آنها در فرمول «شاخص محاسبه شده‌ی» خود بهره بگیرید؛ فرمولی که باید آن را در همین کادر ذکر کنید.
در تعریف فرمول همانطور که قبلاً هم اشاره شد، تنها چهار عمل اصلی «جمع»، «تفریق»، «تقسیم» و «ضرب» کاربردی هستند. ضمناً اجرای عملیات تفریق در مورد اعداد منفی امکان‌پذیر نیست و نکته‌ی آخر هم اینکه فعلاً کادر فرمول تنها پذیرای ۱۰۲۴ کاراکتر است و وارد کردن بیش از این مقدار در آن غیر ممکن محسوب می‌شود.
برای فرمول شاخص محاسبه شده‌ای که در حال ایجاد آن بودیم، در کادر فرمول ابتدا شاخص سفارشی «Android Pageviews» را وارد می‌کنیم، بعد «علامت تقسیم» را تایپ می‌نماییم و سپس هم شاخص «users» یا همان «کاربران»را می‌آوریم (به تصویر بالا و کادر فرمول دقت کنید). در پایان هم دکمه‌ی create را کلیک می‌کنیم.
پس از اینکه یک «شاخص محاسبه شده» را ساختید، می‌توانید آن را به «گزارش‌های سفارشی» یا گزارش‌هایی که بدون نمونه‌گیری (unsampled reports) تولید شده‌اند بیافزایید و بهره‌ی لازم را از اطلاعاتش در این نوع گزارش‌ها بگیرید.
منبع: Google Analytics Academy و Google Analytics Academy