این روزها خبرهای زیادی درباره راکت جدید اسپیس اکس (SpaceX) شرکت فضایی ایلان ماسک به گوشتان خورده است. راکت عظیمی که خبرها پیرامون آن گاهی گمراه کننده هستند و گاهی نیز واقعیتها درباره آن گفته نمیشود. استارشیپ بزرگترین وسیلهای است که توسط انسان به پرواز درآمده و در آینده، تمامی چیزها درباره سفرهای فضایی را تغییر خواهد داد. همراه ما باشید تا بیشتر درباره این راکت منحصر به فرد برایتان بگوییم.
کمی درباره اسپیس اکس
شرکت اسپیس اکس طی 15 سال اخیر، تغییرات مهمی را در صنعت فضایی به وجود آورد. این شرکت بعد از آزمایشات متعدد، توانست راکت فالکون 9 (Falcon 9) را معرفی کند که بوستر یا همان بخش پایینی راکت آن، بعد از پرتاب محموله به فضا، دوباره به جو برگشته و بر روی سکویی روی زمین یا روی یک سکوی خود ران بر روی آب فرود میآید. با فرود دوباره بوستر و استفاده مجدد از آن، هزینههای راسال محموله به فضا تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا کرده و بر همین اساس، رالکت فالکون 9 به تنهایی، بیش از 90 درصد محمولههای فضایی در سال گذشته را پرتاب کرده است.
اسپیس اکس در چند سال گذشته با معرفی کپسول دراگون، توانست بعد از چندین سال، دوباره از خاک آمریکا، فضانوردان را به فضا و ایستگاه فضایی برساند. کپسولی که بر خلاف نمونههایی که در گذشته دیدیم، دارای فضایی باز و راحت است و سفری بسیار راحتتر را برای فضانوردان به همراه دارد. اما اسپیس اکس به اینها اکتفا نکرده و قرار است، راکتی بسیار بزرگتر را معرفی کند، که هر دو بخش آن قابلیت فرود داشته و دوباره قابل استفاده استفاده هستند.
ویژگیهای استارشیپ
قبل از این که در مورد آزمایشات و گفتههای ایلان ماسک درباره استارشیپ (Starship) برایتان بگوییم، ابتدا توضیحات کلی درباره ویژگیهای اصلی این راکت صحبت کنیم. استارشیپ در واقع یک راکت فضایی است که ویژگی این را دارد تا بعد از پرواز به فضا، دوباره وارد جو شده و سپس در مکانی مشخص فرود آید که البته درباره فرود عجیب آن بعدتر توضیح میدهیم. این راکت بر روی یک بوستر عظیم به نام سوپر هوی (Super Heavy) سوار خواهد شد که همچون استارشیپ، بعد از پرواز و ارسال استارشیپ، آن نیز دوباره فرود آمده و دوباره برای پرواز بعدی مورد استفاده قرار میگیرد.
هم بوستر و هم راکت هر دو از اکسیژن مایع به عنوان سوخت استفاده میکنند و جنس آن از فولاد ضد زنگ است. نیمی از استارشیپ با کاشیهای خاص عایق گرما پوشانده میشود. نیمی که در زمان ورود به جو، بیشترین گرما را تجربه میکند. با این حال سوپرهوی نیازی به این عایق ندارد و استفاده از فولاد ضد زنگ باعث شده تا به خوبی بتواند از پس گرمایی که تجربه میکند، بر بیاید.
ارتفاع استارشیپ و سوپرهوی وقتی روی هوا سوار هستند، به 121 متر رسیده و قطر آن 9 متر است. سوپر هوی از 33 موتور اختصاصی شرکت اسپیس اکس استفاده میکند و استارشیپ در نسخه ابتدایی 6 موتور و در نسخههای بعدی، دارای 9 موتور خواهد بود که در کنار هم باعث میشوند این راکت عظیم، امکان ارسال 100 تا 150 تن محموله به فضا و به صورت کامل استفاده مجدد را داشته باشد.
نکات مهم درباره استارشیپ
تنها بزرگ بودن و البته قابلیت حمل بار شگفتانگیز استارشیپ نیست که اهمیت آن را تا این حد زیاد کرده است. همچنین استارشیپ تنها قابلیت استفاده مجدد را ندارد، این را در فالکون 9 دیدهایم، بلکه این وسیلهی پروازی، خیلی سریع امکان پرواز مجدد را خواهد داشت. در مورد فالکون 9، سریعترین زمان ممکن برای پرواز مجدد حدود سه روز است در حالی که از نظر تئوری، استارشیپ و سوپرهوی، میتوانند در عرض یک تا دو ساعت، برای پرواز مجدد، آماده شوند.
همچنین با توجه به قابلیتهای استارشیپ، این وسیله امکان پرواز به ماه و مریخ را برای انسانها فراهم میکند و این کار را بسیار بهتر و راحتتر از دیگر راکتهای موجود انجام خواهد داد.
فرود حیرت انگیزی که استارشیپ تجربه خواهد کرد
همهی آنهایی که اخبار اسپیس اکس را دنبال میکنند، منتظر هستند تا بالاخره این شرکت، فرودی که برای سوپرهوی و استارشیپ در نظر گرفته است را آزمایش کند. بگذارید توضیح دهیم! استارشیپ و سوپرهوی از روی یک سکوی پرتاب خاص که به چاپستیک (چوبهای غذای شرقی) معروف است به فضا پرتاب میشوند. قرار است بعد از انجام پرواز، سوپر هوی و استارشیپ به زمین باز گشته، خود را برای فرود آماده کنند و سپس وقتی در هوا معلق هستند، توسط چاپستیک در هوا گرفته شوند!
در واقع قرار نیست این راکت روی زمین بنشیند، بلکه برای مدتی کوتاه در میان بازوهای این سکوی پرواز معلق خواهد شد تا بازوها بسته شده و راکت روی این بازوها قرار بگیرد. ایدهای دیوانهوار که ابتدا همه فکر میکردند یک شوخی است اما به همین زودیها برای اولین بار قرار است آزمایش شود.
چرا استارشیپ برای دولت آمریکا اهمیت دارد؟
برای ایلان ماسک که همیشه آرزوی ساخت شهری در مریخ را در سر پرورانده، استارشیپ اهمیت زیادی دارد. چون بدون این وسیله، سفر به مریخ برای انسانها ممکن نیست. همچنین اسپیس اکس برای پرتاب نسل جدید ماهوارههای استارلینک که امکان برقراری ارتباط اینترنت از طریق موبایل با ماهواره را ممکن میکنند نیز به این وسیله احتیاج دارد. اما استارشیپ به خاطر این که در برنامههای سفر به ماه و ساخت پایگاه بر روی ماه آمریکا قرار دارد، برای دولت این کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.
استارشیپ قرار است هم در سفر به ماه مورد استفاده قرار بگیرد هم این که یکی از نسخههای آن به عنوان حامل سوخت در مدار قرار گرفته تا سوخت کامل برای پرواز به ماه را در اختیار در دیگر راکتهای ارسالی به ماه قرار دهد.
آزمایشات استارشیپ چطور پیش رفته است؟
غیر از آزمایشات اولیه، 4 پرتاب استارشیپ تا به الان انجام شده که اولی موفقیتی نسبی را به همراه داشت، دومی تا حد زیادی موفق بود و سومی به تمامی خواستههای اسپیس اکس جامع عمل پوشاند. این راکت حالا به صورت موفقیت آمیز به فضا پرتاب شده که تقریبا تمامی راکتهای دیگر نیز تنها تا همینجا پیش میروند.
اما استارشیپ توانست به زمین برگردد و مانور فرود را روی آب انجام دهد. حالا قرار است اگر همه چیز خوب پیش رود، سوپرهوی در پرواز چهارم بر روی چاپستیک فرود بیاید و تنها استارشیپ بر روی آب فرود بیاید. اگر همه چیز خوب پیش رود، ممکن است تا پایان سال میلادی، اولین ارسال محموله توسط ارتارشیپ را نیز شاهد باشیم.