امتیازبندی لایت هاوس گوگل و GTmetrix چگونه است؟

اگر یک کسب‌وکار آنلاین دارید، حتماً بهینه بودن آن برای شما اهمیت زیادی دارد! دلیل آن هم این است که هر چقدر عملکرد یک سایت بهتر باشد، آن سایت راحت تر می تواند نیاز کاربران را پاسخ دهد. جی تی متریکس یکی از ابزارهای کاربردی است که با استفاده از آن می توانید میزان بهینه بودن سایت خود را آنالیز کنید. جی تی متریکس بر اساس پارامترهای لایت هاوس گوگل فاکتورهای مختلفی را بررسی می کند و نمره کلی به شما ارائه می دهد. هر چقدر این نمره بالاتر باشد، عملکرد سایت شما هم بهتر است و هر چقدر این نمره پایین‌تر باشد، عملکرد سایت شما ضعیف‌تر است. یکی از سوالات بسیار مهمی که برای کاربران پیش می‌آید، این است که امتیازبندی جی‌تی‌متریکس چگونه انجام می‌شود و چه فاکتورهایی روی آن تاثیرگذار هستند. اگر می خواهید ببینید که این فاکتورها چه مواردی هستند، در این مقاله ما را همراهی کنید تا با هم به بررسی آن ها بپردازیم تا راحت تر بتوانید امتیاز خوبی از جی تی متریکس دریافت کنید.

امتیازبندی جی تی متریکس بر اساس معیارهای لایت هاوس گوگل

اگر تا کنون سایت خود را با استفاده از جی تی متریکس آنالیز کرده اید، حتماً متوجه شده اید که نمره کلی و جزئی برای سایت شما در نظر گرفته می شود! تا مدتی قبل جی تی متریکس بر اساس فاکتورهای سرعت گوگل و یاهو به بررسی سایت ها می پرداخت اما جدیداً بر اساس قوانین گوگل لایت هاوس آن را بررسی می کند. گوگل لایت هاوس (Google Lighthouse) یک ابزار اپن سورس است که سایت‌های مختلف را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد که قوانین آن مطابق قوانین موتور جستجوی گوگل است! هر سایتی که به این قوانین و فاکتورها نزدیک‌تر باشد، لایق رتبه بهتری است و آن را دریافت می کند.

• سرعت سایت چه اهمیتی برای کسب و کارها دارد؟ – بخش اول

بنابراین جی تی متریکس یکی از ابزارهای عالی برای آنالیز عملکرد سایت است که سرعت بارگذاری آن را مورد بررسی قرار می دهد. پس از آنالیز هر سایت توسط جی‌تی‌متریکس یک امتیاز کلی به آن سایت می‌دهد که هر چقدر بالاتر باشد، به معنای عملکرد بهتر آن سایت است. البته در کنار امتیاز کلی، جزییات سایت را هم نشان می‌دهد تا بتوانید مشکلات سایت خود را رفع کنید. حال ممکن است این سوال برای شما به وجود بیاید که جی‌تی‌متریکس چه فاکتورهایی را مورد بررسی قرار می‌دهد و هر یک از این فاکتورها چند درصد از امتیاز کلی هر سایت را شامل می‌شود! واقعیت این است که جی‌تی‌متریکس فاکتورهای زیادی را مورد بررسی قرار می‌دهد اما اهمیت آن‌ها با هم یکسان نیست؛ به عنوان مثال ممکن است یک فاکتور 20 درصد در امتیاز کلی تاثیر داشته باشد اما فاکتور دیگر تنها 5 درصد مهم باشد. برخی فاکتورها در جی تی متریکس به شما نمایش داده می شوند اما واقعیت این است که تاثیری در امتیاز کلی ندارند؛ دلیل آن هم این است که چنین فاکتورهایی نه در سرعت سایت و نه در تجربه کاربری مهم نیستند و بهینه بودن آن ها اهمیت چندانی نخواهد داشت.

فاکتورهای مربوط به امتیازبندی جی‌تی‌متریکس

اکنون که با مفهوم لایت هاوس گوگل آشنا شدید، حتماً این سوال برایتان پیش می آید که فاکتورهای مربوط به امتیازبندی چه مواردی هستند! در این بخش قصد داریم تمام فاکتورهای تاثیرگذار روی امتیاز کلی سایت را با هم مورد بررسی قرار دهیم تا به راحتی بتوانید عملکرد سایت خود را با کمک این فاکتورها بسنجید! البته ابزار جی‌تی‌متریکس به صورت خودکار این امتیازها را به شما نمایش می‌دهد اما اگر مفهوم هر یک از آن‌ها را بدانید، راحت‌تر می‌توانید سایت خود را بهینه‌سازی کنید. سه فاکتور اصلی و مهم برای امتیاز دهی به سایت ها در جی تی متریکس وجود دارد که هر کدام از آن ها، از چندین بخش تشکیل شده است. در این بخش از مقاله می خواهیم به بررسی کامل این فاکتورها و زیرمجموعه های آن ها بپردازیم تا راحت تر بتوانید امتیاز بهتری از جی تی متریکس دریافت کنید.

فاکتور اول) بارگذاری سایت (Loading performance)

بارگذاری سایت یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که در جی تی متریکس مورد بررسی قرار می گیرد! در واقع این فاکتور به قدری مهم است که اگر بهینه نباشد و در زمان کوتاهی بارگذاری نشود، حتی ممکن است گوگل هم آن را به کاربران پیشنهاد نکند. از طرف دیگر، متخصصان سئو بارگذاری سایت را یکی از مهم‌ترین فاکتورهای رتبه‌بندی گوگل می‌دانند که اگر نتوانید امتیاز خوبی از آن کسب کنید، گوگل هرگز حاضر نمی‌شود که سایت شما را به کاربران نمایش دهد. حتی اگر گوگل سایت شما را در رتبه‌های اول نمایش دهد، کاربران پس از ورود به سایت با دیدن این مسئله که سایت شما در مدت زمان طولانی بارگذاری می‌شود، سایت را بسته و به سراغ سایت های مربوط به رقبان شما می رود که این مسئله برای هیچ کسب و کاری خوشایند نیست!

• آموزش افزایش سرعت بارگذاری سایت با ابزار GTmetrix – بخش اول

همین مسئله باعث شده تا جی تی متریکس مسئله سرعت بارگذاری و زمان بارگذاری را مهم می داند و ارزش زیادی برای آن در بخش امتیازدهی کلی قائل است. این بخش اهمیت زیادی دارد؛ دلیل آن هم این است که جی‌تی‌متریکس برای این فاکتور 55 درصد امتیاز کلی را در نظر گرفته است. به عبارت ساده‌تر، اگر بتوانید این بخش را به صورت کامل بهینه‌سازی کنید به راحتی می‌توانید 55 درصد امتیاز کلی را کسب کنید که عدد بسیار خوبی است. این بخش از 3 قسمت تشکیل شده است که در بخش های بعدی به بررسی مفصل و کامل آن می پردازیم.

• بخش FCP

اگر بخواهیم مهم ترین فاکتور مربوط به بارگذاری سایت را بررسی کنیم، می توان FCP را مهم ترین آن دانست! این فاکتور مخفف First Contentful Paint است که مفهوم آن، نمایش اولین محتوایی است که کاربر از آن استفاده می‌کند. محتوای مورد استفاده کاربر، منظور همان محتوای بصری است که کاربر آن را می‌بیند و می‌تواند از آن به نحو دلخواه استفاده کند. به عنوان مثال اگر آن محتوا یک تصویر باشد، مدت زمانی است که کاربر بتواند آن را ببیند یا اگر محتوای متنی در سایت استفاده شده باشد، کاربر بتواند آن را بخواند.

بر اساس گزارش های گوگل هنگام ورود کاربران به سایت، برای ارائه اولین محتوای DOM باید زمانی را منتظر باشند تا مرورگر محتوا را به آن ها نشان دهد. هر چیزی که در صفحه وجود داشته باشد، نوعی محتوای DOM است؛ در واقع تصاویر، آیکون‌ها وفایل‌های SVG موجود در صفحه را شامل می‌شود که این موارد روی FCP تاثیر بسیار زیادی دارد. این معیار به تنهایی 15 درصد از امتیاز کلی عملکرد سایت شما را شامل می‌شود که بسیار بالا است و با بهینه‌سازی آن به راحتی می‌توانید 15 درصد از امتیاز کامل را دریافت کنید. بهینه سازی این قسمت نه تنها به افزایش سرعت بارگذاری کمک می کند، بلکه می تواند به شما در زمینه بهبود تجربه کاربری هم کمک زیادی کند و بتوانید بهترین نتیجه را از آن بگیرید.

• بخش Speed index

شاید در مورد SI یا شاخص سرعت ایندکس نکاتی را شنیده باشید! در واقع SI همان مخفف کلمه Speed index است که اهمیت زیادی در بهینه سازی سایت و دریافت امتیاز بالا از جی تی متریکس دارد! در هر سایت بخشی وجود دارد که با نام above the fold شناخته می‌شود؛ این بخش در بالای هر بخش دیگری وجود دارد و هنگامی که کاربر وارد سایت شما می‌شود، این بخش را زودتر از بخش‌های دیگر مشاهده می‌کند. سپس با اسکرول کردن صفحه می‌تواند وارد دیگر بخش های سایت موردنظر شده و آن ها را ببینید.

شاخص سرعت ایندکس مربوط به همین مسئله است و به همین دلیل است که تاثیر زیادی روی عملکرد و امتیاز جی تی متریکس شما خواهد داشت. SI به معنای این است که بخش بالای سایت یا همان above the fold از نظر کامل شدن چقدر سریع است! این فاکتور بستگی به اندازه و نوع مرورگر شما دارد و از آنالیز بخش به بخش سایت هنگام بارگذاری به دست می‌آید. هر چقدر زمان کامل شدن آن کمتر باشد، تجربه کاربری بسیار خوبی برای شما ایجاد می‌کند. برای آن که ببینید این فاکتور چقدر مهم است، لازم است بگوییم که 15 درصد از امتیاز کلی جی تی متریکس را شامل میشود! بنابراین نباید بهینه سازی آن را فراموش کنید و حتماً باید با استفاده از راه کار های مختلف آن را بهینه سازی کنید.

• بخش LCP

دو فاکتور قبلی که بررسی کردیم اهمیت بسیار زیادی دارد اما یک فاکتور دیگر هم هست که اهمیت آن از دو فاکتور قبلی بسیار بیشتر است! این فاکتور به تنهایی 25 درصد از امتیاز عملکرد سایت شما توسط جی تی متریکس را شامل می شود که بسیار بالا است. این فاکتور LCp است که مخفف Largest Contentful Paint است که مفهوم لغوی آن، به معنای بزرگ‌ترین محتوای صفحه است! در هر صفحه یک محتوا وجود دارد که سنگین‌تر از محتوای دیگر است و طبیعتاً زمان بیشتری برای بارگذاری آن نیاز است. هر چقدر زمان بارگذاری سنگین‌ترین محتوای صفحه کمتر باشد، LCP شما بهینه‌تر است و شما می‌توانید با توجه به 25 درصد تاثیری که در امتیاز کلی دارد، به راحتی می توانید امتیاز عملکرد بسیار بالایی دریافت کنید.

بنابراین اگر یک سایت دارید و می خواهید امتیاز خوبی داشته باشید، بهینه سازی LCP کمک بسیار زیادی به شما می کند. دلیل اهمیت آن علاوه بر تاثیر 25 درصد، این است که اگر بتوانید آن را بهینه‌سازی کنید خیلی راحت توانسته‌اید به بهینه‌سازی فاکتورهای دیگر هم بپردازید! به عبارت ساده‌تر، موارد مشترک بین LCP و سایر پارامترها بسیار زیاد است و می‌توانید با بهینه‌سازی آن، پارامترهای دیگر سایت را هم تا حد زیادی بهینه‌سازی کنید.

• چگونه منابع خارج از سرور را بدون افت سرعت بارگذاری کنیم؟

3 فاکتوری که در این قسمت به عنوان بهینه سازی بارگذاری صفحه بررسی کردیم، روی هم رفته 50 درصد از امتیاز عملکرد جی تی متریکس را شامل می شود اما باقی آن مربوط به چیست؟ دو فاکتور بسیار مهم دیگر وجود دارند که در ادامه به بررسی کامل آن‌ها می‌پردازیم تا بتوانید یک سایت حرفه ای و بهینه داشته باشید.

فاکتور دوم) فاکتور تجربه کاربری (interactivity)

Interactivity یکی دیگر از مهم ترین فاکتورهای جی تی متریکس است که تا حدی مربوط به تجربه کاربری می شود! این فاکتور در واقع مربوط به تعامل کاربران و تجربه کاربری است که هر چقدر بهینه‌تر باشد، امتیاز کلی عملکرد سایت شما در جی‌تی‌متریکس بهتر خواهد بود. تجربه کاربری مفهوم ساده‌ای دارد؛ تجربه کاربری همان تجربه‌ای است که کاربر از کار کردن با سایت شما کسب می‌کند! حال اگر کاربر با سایت شما به راحتی تعامل داشته باشد، تجربه کاربری سایت شما بهینه و مناسب است اما اگر کاربر هنگام کار کردن و بازدید از سایت شما اذیت شود، تجربه کاربری مناسبی ندارید. اگر یک سایت نتواند به صورت کامل بارگذاری شود، کاربران نمی توانند به راحتی از آن استفاده کنند.

در برخی مواقع با وجود آن که سایت کاملاً بارگذاری نشده است، کاربر حس می کند که بارگذاری آن تکمیل است و به راحتی می تواند از آن استفاده کند. این موارد همگی در بخش فاکتور interactivity قرار می‌گیرند که اهمیت بسیار بالایی دارد. این بخش از فاکتورهای مربوط به امتیازدهی جی‌تی‌متریکس 40 درصد از امتیاز کلی را شامل می‌شود! به عبارت ساده‌تر، اگر فاکتورهای مربوط به interactivity را رعایت کنید، 40 درصد از امتیاز کلی جی‌تی‌متریکس را خواهید گرفت که درصد بسیار بالایی است. این فاکتور از دو بخش مهم تشکیل شده است که عبارتند از:

• بخش Time to interactive

اولین پارامتری که در زیر مجموعه interactivity قرار دارد، پارامتر Time to Interactive است که مخفف آن با نام TTI هم شناخته می‌شود. اگر بخواهیم مفهوم این بخش را بررسی کنیم، باید بگوییم که این بخش زمان تعامل آن است و معیار مهمی برای بارگذاری سایت محسوب می شود. به عبارت ساده‌تر، این پارامتر به این معنی است که سایت چقدر زمان نیاز دارد تا به اندازه‌ای که کاربر به راحتی بتواند با آن تعامل داشته باشد، بارگذاری شود. هر چقدر این مدت زمان کوتاه‌تر باشد، پارامتر Time to Interactive بهینه‌تر است و هر چقدر زمان بیشتری برای بارگذاری آن نیاز باشد، به این معنی است که این بخش ضعیف‌تر بوده و نیاز به بهینه‌سازی دارد.

زمان می توانید بگویید که یک سایت کاملاً بارگذاری شده است که کاربر محتوای آن را کامل ببیند و بتواند روی بخش های مختلف آن نظیر دکمه ها کلیک کند. گاهی اوقات کاربر فکر می‌کند که یک صفحه کامل بارگذاری شده است اما پس از کار کردن با آن، متوجه می‌شود که امکان استفاده و تعامل با آن را ندارد که در این صورت مشکل TTI رخ می‌دهد. این بخش 15 درصد از امتیاز کلی عملکرد جی‌تی‌متریکس را تشکیل می‌دهد که با بهینه سازی آن، به راحتی می توانید امتیاز بسیار خوبی از جی تی متریکس دریافت کنید.

• بخش Total Blocking time

اگر دیگر پارامترهای بسیار مهم جی تی متریکس که تاثیر زیادی روی بهینه سازی سایت دارد، Total Blocking time است که مخفف آن با نام TBT هم شناخته می‌شود. این پارامتر هم معیاری برای بخش تعامل کاربر با صفحه است که اهمیت زیادی دارد. در واقع به مجموع زمان‌های FCP و TTI که در بخش قبلی بررسی کردیم، گفته می‌شود! در این زمان گاهی اوقات بارگذاری صفحه متوقف یا اصطلاحاً بلاک می‌شود که به مجموع زمان‌های بلاک شده TBT گفته می‌شود و درصد نسبتاً خوبی از امتیاز عملکرد سایت شما در جی تی متریکس را شامل می شود.

• مدت زمان لازم برای رسیدن به رتبه مناسب در سئو چقدر است؟

همان طور که گفتیم این پارامتر درصد بالایی را شامل می شود و بسیار مهم است! زیرا در این مدت زمان درخواست و ورود کاربر انجام نمی‌شود و کاربر نمی‌تواند به سایت دسترسی داشته باشد. حال هر چقدر مدت زمان بلاک شده بیشتر باشد، TBT کمتر بهینه است و هر چقدر سریع‌تر باشد، این پارامتر بهینه‌تر خواهد بود. مسئله مهمی که وجود دارد، این است که TBT حدود 25 درصد از امتیاز کلی جی‌تی‌متریکس را شامل می‌شود و این مسئله نشان‌دهنده اهمیت بالای آن است! بهینه سازی TBT به شما کمک می کند تا بتوانید یک امتیاز کلی عالی از جی تی متریکس دریافت کنید.

این دو پارامتر از مهم‌ترین مواردی هستند که در گرفتن امتیاز بالا برای بخش interactivity تاثیرگذار هستند! با توجه به اینکه interactivity حدود 40 درصد از امتیاز کلی را تشکیل می‌دهد، پیشنهاد می‌کنیم حتماً روی این دو پارامتر تمرکز ویژه‌ای داشته باشید و آن را بهینه‌سازی کنید.

فاکتور سوم) فاکتور ثابت ماندن بصری سایت (Visual Stability)

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وارد یک سایت شده باشید اما حس کنید که محتوای بصری آن پرش دارد! در واقع دلیل آن این است که بارگذاری بخش های مختلف آن کند است و این مسئله مشکل بهینه نبودن تجربه کاربری را به وجود می آید. برای همه ما پیش آمده است که با موبایل یا تبلت وارد سایتی شده باشیم و پس از کلیک بر روی یک بخش، وارد بخش دیگری شده باشیم. دلیل آن، این است که پس از کلیک ما سریعاً بخش دیگری بارگذاری شده است و جای کلیک شده قرار گرفته است. در این شرایط، بدون آن که خودتان متوجه شده باشید بخش دیگری بارگذاری شده است که باعث می‌شود کاربر دچار سردرگمی شود. این بخش تحت فاکتور Visual Stability شناخته می‌شود و این فاکتور در ارائه امتیاز کلی جی تی متریکس بسیار اهمیت دارد.

شاید این سوال برای شما پیش بیاید که مفهوم فارسی این پارامتر چیست! بهتر است آن را معنی کنیم؛ فاکتور ثابت ماندن بخش‌های بصری سایت که با استفاده از کدنویسی استاندارد به خوبی می‌توانیم جلوی رخ دادن چنین مشکلی را بگیریم. این بخش تنها یک پارامتر را شامل می‌شود و به صورت کلی تنها 5 درصد از امتیاز کلی سایت را تشکیل می‌دهد! بنابراین شاید اهمیت زیادی نداشته باشد اما برای سایت‌هایی که می‌خواهند سایت خود را کاملاً بهینه‌سازی کرده و امتیاز بالایی از جی‌تی‌متریکس کسب کنند، این بخش هم اهمیت پیدا می‌کند. پارامتر مهم مربوط به این فاکتور تنها یک پارامتر است که عبارت است از:

• بخش cumulative layout shift

تا کنون برای شما پیش آمده است که وارد یک صفحه از سایت شوید و دقیقاً زمانی که در حال خواندن محتوا یا کلیک بر روی چیزی هستید، سایت تکان می‌خورد! به عبارت دیگر آن بخش از محتوا به پایین می‌رود و برای مشاهده دوباره آن باید صفحه را اسکرول کنید. حال گاهی اوقات این مسئله مشکل‌ساز می‌شود؛ به عنوان مثال فرض کنید در آن صفحه یک فرم به همراه گزینه ثبت وجود دارد و می‌خواهید روی آن کلیک کنید. پس از آن که فرم خود را پر کردید و دقیقاً زمانی که بر روی بله کلیک می‌کنید، سایت تکان خورده و به جای آن دکمه یک لینک قرار دارد. در این صورت با صورت ناخودآگاه بر روی لینک کلیک می‌کنید و هرچیزی که در آن فرم نوشته‌اید پاک شده که باید مجدد آن را بنویسید و این مسئله برای تجربه کاربری خطرناک است.

CLS دقیقاً همان پارامتری است که پرش محتوای سایت به علت بارگذاری بخش دیگری را شامل می شود! این پارامتر مخفف Cumulative Layout Shift می‌شناسند و بهتر است برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی که روی تجربه کاربری اثر منفی دارند، این مشکل را رفع کنید. هر چقدر CLS یا پرش المان صفحه کمتر باشد، سایت شما بهینه‌تر است. هر چقدر هم که این پارامتر بیشتر باشد، سایت شما نیاز به بهینه‌سازی خواهد داشت تا جلوگیری رخ دادن چنین مشکلاتی را بگیرید. این مفهوم را گاهی به صورت تخصصی، معیاری برای اندازه‌گیری ثبات بصری سایت در هنگام بارگذاری می‌شناسند که یک راه‌کار عالی وجود دارد! این راه‌کار این است که جایگاه المان را دقیقاً به کمک کدنویسی تعیین کنید تا اگر بارگذاری نشده بود، جای آن تا زمان بارگذاری خالی باشد. در این صورت با مشکل CLS روبرو نخواهید شد و این مسئله به داشتن یک سایت استاندارد و بهینه کمک زیادی می کند!

نتیجه‌گیری

تا کنون خیلی از کاربران در مورد جی تی متریکس مطالبی خوانده اند اما شاید در مورد پارامترهای امتیازدهی آن مطالب کمتری وجود داشته باشد! واقعیت این است که جی‌تی‌متریکس در حال حاضر از لایت هاوس گوگل و فاکتورهای آن برای امتیازدهی استفاده می‌کند. همچنین چندین فاکتور و پارامتر مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد تا بتواند یک امتیاز کلی و دقیق در نظر بگیرد.