مخفف عبارت Universal Serial Bus که در این جا USB نامیده می شود به کانکشنهایی گفته میشود که وظیفه انتقال اطلاعات و برق در سیستمهای الکترونیک را دارند. این استاندارد که برای مدتهای طولانیست مورد استفاده قرار میگیرد، ابتدا در سال 1996 به بازار معرفی شد اما مسیری طولانی و مملو از تغییر را در این دو دهه از سر گذرانده است.
نگاهی به اتصالات قبل از 1996
قبل از این که USB به بازار معرفی شود، کامپیوترها از پورتهای سریال با سرعت بسیار پایین برای انتقال اطلاعات استفاده میکردند. سرعت انتقال این گونه پورتها حدود 100 کیلوبیت بود و در بعضی از موارد که به صورت دو گانه متصل میشدند، تا 450 کیلوبیت در ثانیه نیز میرسید. بدتر از سرعت، اوضاع اتصال آنها بود. اگر احیانا شما پورتی جدید به دستگاه وصل میکردید، باید کامپیوتر را یک بار ریاستارت میکردید تا مادربرد قطعه جدید را از نو شناسایی میکرد.
تا قبل از این که USB در سال 1996 به طو کامل رونمایی شود، نسخههایی آزمایشی با اسمهای USB 0.8 و USB 0.9 در دست بعضی تولیدکنندهها بود و حتی یک نسخه 0.99 نیز در سال 1995 و پیش از انتشار نسخه 1.0 تولید شده بود و در همان حال نیز سرعت انتقال اطلاعات و شیوهی وصل شدن را تا حد زیادی دگرگون کرده بود.
USB 1.0 و USB 1.1
اوایل سال 1996 USB 1.0 معرفی و به بازار آمد. سرعت انتقال اطلاعات از طریق این کانکشن، 1.5 مگابیت در ثانیه در حالت سرعت پایین و 12 مگابیت بر ثانیه در حالت سرعت کامل بود و مهمتر این که، به راحتی راهاندازی میشد و نیاز به ریاستارت کردن دستگاه بعد از هر اتصال نبود!
با این که USB 1.0 موفقیت چشمگیری از نظر تکنیکی بود اما آن چنان که باید، مورد توجه بازار قرار نگرفت تا این که در سال 1998 با ارائه نسخه 1.1 که با تگ تبلیغاتی “سرعت کامل” به بازار آمد، تغییرات جدیدی در دستگاههای خانگی به وجود آورد و به مرور تمامی دستگاههای جدید از این استاندارد استفاده میکردند.
USB 2.0
با رشد روزافزون استفاده از پورت USB، تقریبا در سال 2000 همهی کامپیوترها از آن استفاده میکردند و در همین سال بود که USB 2.0 با جهشی قابل توجه در سرعت انتقال داده عرضه شد. USB 2.0 سرعتی به اندازه 480 مگابیت در ثانیه داشت هر چند محدودیتهایی که در آن زمان وجود داشت، این سرعت تا 280 مگابیت در ثانیه محدود شده بود. حتی برای دستگاههایی که نیاز به سرعت این چنینی نداشتند، با سرعت 12 و یا حتی 1.5 مگابیت نیز کار میکرد و امکان اتصال دستگاههای چند رسانهای و حافظههای مختلف را نیز میداد، چون در کنار انتقال اطلاعات، برق مورد نیاز آنها را نیز تامین میکرد.
USB 2.0 به شکلهای مختلف از جمله Type A ، B و C و همچنین USB Mini و Micro A و B ارائه شده بود. عرضه این پورتها به مرور و تا سال 2007 و برای دستگاههای مختلف ادامه داشت.
USB بیسیم
USB یا Wireless USB با اسم اختصاری W-USB در سال 2005 و با برد حدود 10 متر با سرعت 480 مگابیت معرفی شده بود که البته حالا دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرد و خیلیها اصلا فراموش کردهاند که زمانی چنین استانداردی وجود داشته است.
USB Micro
USB Micro در سال 2007 عرضه شده بود و نسخهای کوچکتر از USB Mini-B به حساب میآمد که میتوانست با سرعت بیشتری اطلاعات را انتقال دهد و دستگاهها را نیز سریعتر شارژ کند. این پورت بیشتر برای گوشیهای اندرویدی که در آن زمان تازه در حال به دست گرفتن بازار بودند مورد استفاده قرار میگرفت. البته در روزهای اولیه USB Micro، این استاندارد بیشتر به اندازه و شکل اتصال اطلاق میشد و حتی بعضا دارای تکنولوژیهای قدیمیتر بود.
USB 3.0
سومین نسل از استاندارد USB به خاطر نیاز بازار به سرعت بالاتر، جهشی بزرگ را نیز تجربه کرد و سرعت انتقال داده آن تا حداکثر 5 گیگابیت بالا رفته بود که البته در عمل سرعت آن 3 گیگابیت بود. USB 3 همچنین از نظر توانایی انتقال برق نیز بهتر شده بود و حالا قابلیت انتقال تا 5 وات و 900 میلیآمپر را داشت.بعدها البته نام آن به USB 3.2 Gen 1 تغییر پیدا کرد.
USB 3.1 یا USB 3.2 Gen 2×1 نسخه ارتقا یافتهای بود که کمی بعد از نسخه 3.0 در سال 2013 به بازار آمد و برای آن نیز شکلهای مختلف از جمله نسخه ماکرو و مینی عرضه شده بود.
USB 3.2 سرعت انتقال اطلاعات را از نسخه قبلش تا دو برابر افزایش میداد اما این مهم تنها به واسطهی پورتهای جدید یعنی USB Type C ممکن بود که اتصال دو گانه را برقرار میکرد و در هر سمت، سرعتی اندازه USB 3.1 دارد.
USB 4.0
اگر چه هنوز هم خیلی از ما از USB 3.2 استفاده میکنیم، اما USB 4.0 در سال 2019 و بر اساس پروتوکل Thunderbolt 3 ارائه شده بود و امکان انتقال اطلاعات با سرعت 40 گیگابیت را ممکن میکند. این نسخه نیازی به کانکتورهای جدید ندارد و میتواند از کانکتور Type C استفاده کند. حتی امکان استفاده از کانکتورهای نسلهای قبل را هم دارد اما با اتصال به آنها، سرعت انتقال اطلاعات تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
اما مهمترین تغییردر USB 4.0 ظرفیت انتقال برق آن است که به 240 وات و 5 آمپرافزایش داشته و طیف گستردهتری از دستگاهها را در بر میگیرد.