شاید این روزها نام هوش مصنوعی به کرات به گوشتان خورده باشد. تبلیغات در زمینه هوش مصنوعی از صبح تا شب در مقابل چشم شما قرار دارد و به طور مکرر تکرار می‌شود. اما آیا از خود پرسیده‌اید که «هوش مصنوعی محدود چیست؟» در این مقاله بررسی می‌کنیم که هوش مصنوعی به دو دسته محدود و عمومی تقسیم می‌شود. هوش مصنوعی محدود به نوعی از هوش مصنوعی اشاره دارد که در یک کار خاص، عملکردی بهتر از انسان دارد. در مقابل، هوش مصنوعی عمومی بر مجموعه‌ای از توانایی‌ها و مهارت‌های شناختی تمرکز می‌کند.
تعریف هوش مصنوعی محدود
برخی از نخستین سیستم‌های کامپیوتری در زمینه‌های خاصی از محاسبات و کارهای کمیتی عملکردی بهتر از انسان‌ها داشتند. این پیشرفت‌ها منجر به ظهور هوش مصنوعی محدود (ANI) شد. به عنوان مثال، کامپیوترها در بازی‌های پیچیده‌ای مانند شطرنج و همچنین در اتخاذ تصمیمات هوشمندانه در حوزه تجارت، کارهای برجسته و مفیدی را انجام می‌دهند.
هوش مصنوعی محدود و هوش مصنوعی عمومی
هوش مصنوعی (AI) را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- هوش مصنوعی محدود (ANI)
- هوش مصنوعی عمومی (AGI)
در دسته اول، هوش مصنوعی محدود (ANI) به سیستم‌هایی اطلاق می‌شود که توانایی انجام یک کار خاص را دارند، مانند فیلتر کردن اسپم، ارائه لیست پخش موسیقی پیشنهادی یا هدایت یک اتومبیل خودران. این نوع هوش مصنوعی معمولاً سریع‌تر و کارآمدتر از انسان‌ها عمل می‌کند.
در دسته دوم، هوش مصنوعی عمومی (AGI) به سیستم‌هایی اشاره دارد که می‌توانند هر کاری را که یک انسان قادر به انجام آن است، انجام دهند. این شامل توانایی‌هایی مانند نوشتن یک رمان، ساخت یک آهنگ یا انجام عمل جراحی می‌شود.
تفاوت‌های هوش مصنوعی محدود و عمومی
تفاوت‌های دو دسته هوش مصنوعی محدود و عمومی را می‌توان در چهار مورد خلاصه کرد:
- دامنه کاربرد: هوش مصنوعی محدود برای انجام یک کار خاص‌تر طراحی شده است ، در حالی که هوش مصنوعی عمومی کاربرد کلی‌تر دارد.
- سطح پیچیدگی: هوش مصنوعی محدود نسبت به هوش مصنوعی عمومی ساده‌تر است.
- توانایی یادگیری: هوش مصنوعی محدود می‌تواند فقط در یک زمینه خاص یاد بگیرد، در حالی که هوش مصنوعی عمومی می‌تواند در همه زمینه‌‌ها آموزش ببیند.
کاربرد: هوش مصنوعی محدود می‌تواند وظایف خاصی را با کارایی و دقت بیشتری نسبت به انسان‌ها انجام دهد، بدون وقفه و با دقت بالا کار کند، نیاز به حقوق و مزایا ندارد و می‌تواند حجم زیادی از داده‌ها را به سرعت پردازش کند و همچنین برای انجام کارهایی که تکراری، وقت‌گیر یا خطرناک برای انسان، قابل استفاده است. در حالی که هوش مصنوعی عمومی در کارهای عمومی‌تری به کار می‌رود. در ادامه کاربردهای هوش مصنوعی را با چند مثال لیست می‌کنیم.
کاربردهای هوش مصنوعی محدود
برخی از کاربردهای هوش مصنوعی محدود را در سال‌های اخیر می‌توانیم در لیست زیر بگنجانیم:
- سیستم‌های تشخیص تصادفات
- سیستم‌های تشخیص چهره
- سیستم‌های توصیه‌دهنده
- ربات‌های صنعتی
- الگوریتم‌های هوش مصنوعی در بازی‌ها
معایب هوش مصنوعی محدود
با وجود مزیت‌های قابل توجه هوش مصنوعی محدود، این سیستم‌ها دارای محدودیت‌هایی هستند که می‌تواند به مشکلاتی منجر شود. این سیستم‌ها برای انجام وظایف خاص طراحی شده‌اند و نمی‌توانند کارهایی را که خارج از دامنه طراحی‌شده‌شان است، انجام دهند. همچنین، عملکرد این سیستم‌ها به شدت به کیفیت و کمیت داده‌هایی که بر روی آن‌ها آموزش دیده‌اند، وابسته است.
به عنوان مثال، در حوزه تشخیص چهره، اگر سیستم هوش مصنوعی بر روی مجموعه داده‌ای که به‌اندازه کافی متنوع نیست آموزش ببیند، ممکن است در تشخیص دقیق چهره افراد از نژادها یا قومیت‌های خاص با مشکل مواجه شود. هوش مصنوعی فقط الگوها و دستورالعمل‌هایی را که یاد گرفته است، دنبال می‌کند.
در زمینه تشخیص پزشکی، سیستم‌های هوش مصنوعی ممکن است قادر به شناسایی الگوها یا ناهنجاری‌های خاص با دقت باشند، اما احتمال دارد که مکانیسم‌های بیولوژیکی یا زمینه بالینی پشت این الگوها را درک نکنند و اشتباه کنند. این محدودیت‌ها می‌توانند به شکست یا خطا منجر شوند، بنابراین آگاهی از آن‌ها ضروری است.
با توجه به تعریف هوش مصنوعی محدود، این موضوع به ظاهر هدف آسانی به نظر می‌رسد، اما با توجه به چگونگی عملکرد کامپیوترها نسبت به پیچیدگی‌های مغز انسان، این علم هر روز در حال پیشرفت است. پیشرفت‌هایی در پردازش زبان طبیعی نیز رخ داده است که به کامپیوترها این امکان را می‌دهد که اخبار و رمان‌های داستانی بنویسند و به ایده‌آل‌های انسان در زمینه الگوی هوش مصنوعی عمومی نزدیک‌تر شوند.