ویندوز ۸ و ۱۰ به شما اجازه میدهند تا برای خود یک «درایو بازیابی» (Recovery Drive) (مبتنی بر حافظههای فلش USB) یا یک «دیسک تعمیر سیستم» (System Repair Disc) (مبتنی بر CD یا DVD) بسازید و با استفاده از آنها، در مواقع ضرورت به رفع مشکلات کامپیوتر و بازگرداندن آن به وضعیت عادی بپردازید.
باید بگوئیم System Repair Disc از دوران ویندوز ۷ در دسترس بوده است و شامل یک سیدی یا دیویدی قابل بوت میشود که ابزارهای مختلفی را در بر میگیرد و با آنها قادر هستید مشکلات ویندوز را هنگامی که راهاندازی اولیه به درستی صورت نمیپذیرد رفع کنید. ضمناً «دیسک تعمیر سیستم» به کاربر این امکان را میدهد تا سیستمعامل و نرمافزارهای نصب شده روی آن را از طریق یک «ایمیج پشتیبان» (image backup) –که قبلاً تهیه کرده است- بازیابی کند.
در سوی دیگر باید بگوئیم که امکان ساخت «درایو بازیابی» در ویندوز ۸ و ویندوز ۱۰ در اختیار کاربران قرار گرفته است. در این روش شما قادر هستید یک حافظهی فلش USB را قابل بوت کرده و به کمکش در مواقع ضرورت به همان ابزارهای رفع مشکلی دسترسی پیدا کنید که System Repair Disc در اختیارتان میگذاشت. البته در این میان یک تفاوت وجود دارد و آنهم اینکه اگر لازم باشد Recovery Drive اجازه میدهد سیستم عامل ویندوز را مجدداً نصب کنید. برای اینکه چنین قابلیتی فراهم گردد، «درایو بازیابی» فایلهای سیستمی ضروری را روی خود کپی مینماید و در هنگام نیاز از آنها برای نصب مجدد سیستمعامل بهره میگیرد.
کدامیک از ابزارهای بازیابی و تعمیر سیستم را باید برای خود آماده کنید؟
با وجود اینکه میتوانید هر دو ابزار ذکر شده در بالا را برای مواقع احتمالی که کامپیوترتان به درستی بوت نمیشود آماده کنید، اما توصیه کلی بر این است که Recovery Drive گزینهی بهتری محسوب میشود. ضمناً تنها زمانی مناسب است به سراغ System Repair Disc بروید که یکی از دو دلیل زیر را داشته باشید:
- اگر کامپیوتر شما امکان بوت از طریق پورتهای USB را ندارد.
- Recovery Drive تنها روی سیستمی که با آن ساخته شده قابل استفاده است. چنانچه نیاز دارید به مشکلات کامپیوترهای مختلفی رسیدگی کنید و نمیخواهید برای هر کدام از آنها یک «ریکاوری درایو» بسازید، استفاده از System Repair Disc منطقی خواهد بود.
همانطور که قبلاً هم اشاره شد هر دو ابزاری که در بالا از آنها سخن گفتیم اجازه میدهند به گزینههای پیشرفته بوت و برخی از دیگر امکانات جهت رفع مشکلات سیستم دسترسی پیدا کنید. ریکاوری درایوها به کاربر امکان نصب مجدد ویندوز را میدهند ولی نباید به آنها به چشم یک ابزار پشتیبانگیری نگاه کرد، زیرا با نصب دوباره سیستمعامل، کلیه برنامهها و فایلهای شخصیتان از کامپیوتر پاک خواهد شد و لذا بهتر است از آنها برای مواقع ضرورت بکآپ گرفته باشید.
چگونه یک «ریکاوری درایو» بسازیم؟
برای ساخت یک ریکاوری درایو به سراغ منوی استارت رفته، در نوار جستجوی آن عبارت «recovery drive» را وارد کرده و سپس گزینهی «Create a recovery drive» را انتخاب کنید.
در پنجرهی ریکاوری درایو اگر گزینهی «Back up system files to the recovery drive» را علامت بزنید، فرآیند ساخت «درایو بازیابی» طولانیتر خواهد شد اما در عوض در آینده میتوانید از آن برای نصب مجدد ویندوز استفاده کنید. پس از آنکه تصمیم گرفتید گزینهی مذکور را علامت بزنید یا نزنید، باید روی دکمهی Next کلیک نمایید.
توجه: به جای گزینهای که در بالا گفتیم، ویندوز ۸ گزینهی دیگری با عنوان «Copy the recovery partition to the recovery drive» را در اختیار کاربران خود میگذارد. این گزینه سبب میشود فایلهای «پارتیشن مخفی ریکاوری» که در هنگام نصب ویندوز ایجاد شده است روی حافظه فلشتان کپی گردد و البته در انتهای کار میتوانید تصمیم بگیرید پارتیشن یاد شده حفظ شود یا به صورت کامل حذف گردد.
طی این مرحله حافظه USB که میخواهید از آن به عنوان Recovery Drive خود استفاده کنید را انتخاب نمایید؛ ضمناً به یاد داشته باشید حافظهای که انتخاب میکنید فرمت خواهد شد و کلیه اطلاعات موجود روی آن پاک خواهند گشت. پس از برگزیدن گزینهی مورد نظر روی دکمهی Next کلیک کنید.
بعد از اینکه همهی تنظیمات لازم را انجام دادید، باید دکمهی Create را فشار دهید تا ویندوز شروع به فرمت حافظهی USB و کپی کردن فایلهای لازم روی آن بنماید. یکبار دیگر یادآوری میکنیم که این مرحله ممکن است قدری طول بکشد، خصوصاً اگر تعیین کرده باشید فایلهای سیستمی نیز کپی شوند.
بعد از کامل شدن فرآیند، میتوانید پنجرهی Recovery Drive را ببندید. توجه داشته باشید اگر از ویندوز ۸ استفاده میکنید در همینجا از شما پرسیده خواهد شد که تمایل دارید پارتیشن ریکاوری حذف گردد یا خیر. گفتنی است اگر پارتیشن ریکاوری را حذف کنید، همواره به «ریکاوری درایو» برای دسترسی به گزینههای پیشرفتهی بوت و ریست کردن کامپیوتر خود نیاز خواهید داشت.
چگونه یک «دیسک تعمیر سیستم» بسازیم؟
برای ساخت یک دیسک تعمیر سیستم به «کنترل پنل» رفته، گزینهی «Backup and Restore» را انتخاب کرده و سپس لینک «Create a system repair disc» را کلیک کنید.
در پنجرهی «ایجاد یک دیسک تعمیر سیستم»، درایوی نوری را انتخاب کنید که در درونش یک CD یا DVD خام قرار دادهاید. بعد از انتخاب درایو نیز روی دکمهی «Create disc» کلیک کنید تا فرآیند ساخت system repair disc آغاز شود.
با طی کردن مراحل ذکر شده، بلافاصله عملیات ساخت «دیسک تعمیر سیستم» شروع میشود. این عملیات بر خلاف فرآیند ساخت «ریکاوری درایو» چندان زمانی نمیبرد و وقتی به پایان برسد توصیههایی در مورد نحوهی استفاده از repair disc در اختیارتان قرار خواهد گرفت.
توجه داشته باشید که از «دیسک تعمیر سیستم» میتوانید روی کامپیوترهایی که سیستمعاملی با نسخهی مشابه دارند استفاده کنید. این حرف به آن معناست که اگر دیسک مورد بحث را با سیستمی تحت ویندوز ۱۰ شصت و چهار بیتی ساختید، میتوانید از آن برای رفع مشکلات دیگر رایانهها با همین سیستمعامل بهره بگیرید.
بعد از تمام شدن کار به ترتیب روی دکمههای Close و OK کلیک کنید.
چگونه از «ریکاوری درایو» یا «System Repair Disc» استفاده کنیم؟
در اکثر مواقع شما احتیاجی به بهرهگیری از ریکاوری درایو یا System Repair Disc نخواهید داشت. اما اگر ویندوز دو بار پشت سر هم نتواند بوت شود و کار خود را به درستی شروع کند، در مرتبهی سوم به سراغ بوت کردن پارتیشن ریکاوری میرود و گزینههای پیشرفتهی رفع مشکل موسوم به «advanced startup options» را در اختیارتان میگذارد. این گزینهها در اصل همان مواردی هستند که یک ریکاوری درایو میتواند به کاربر ارائه کند.
حال اگر ویندوز نتواند advanced startup options را بارگذاری نماید، به یقین شما نیازمند استفاده از «ریکاوری درایو» یا «System Repair Disc» خواهید بود. اکنون هر یک از این موارد را اگر از قبل ایجاد کردهاید کافیست به پورت مربوطه وصل کرده یا در درون درایو نوری قرار دهید و سیستم را ریاستارت کنید. کامپیوتر شما پس از چند لحظه به شکل خودکار و به کمک ابزار ریکاوری که به آن وصل کردهاید بوت خواهد شد، اگر این اتفاق رخ نداد لازم است عملیات بوت و ابزاری که میخواهید بوت از روی آن صورت پذیرد را به صورت دستی انجام دهید.
بعد از بوت شدن کامپیوتر از روی یکی از ابزارهای ریکاوری، شما گزینههایی را برای رفع مشکل و تعمیر کامپیوتر خود مشاهده خواهید کرد. با استفاده از یکی از این گزینهها میتوانید رایانهتان را ریست کنید و با دیگری یا همان «Advanced Options» قادر هستید سیستم را به کمک یک ایمیج پشتیبان که قبلاً تهیه نمودهاید بازیابی کنید؛ البته در بخش گزینههای پیشرفته امکان دسترسی به پنجرهی خط دستور نیز فراهم شده و راهکارهای دیگری هم برای رفع مشکلات در دسترس هستند.
منبع: HowToGeek