انویدیا بعد از پیش‌نمایش‌های متعدد، در نهایت کارت گرافیک خود را روانه بازار کرد تا آن‌هایی که می‌توانند هزینه‌ی سنگین Nvidia GeForce RTX 4090 را پرداخت کنند، از این غول پردازشگر بهره برده و قدرت آن را محک بزنند. همان‌طور که انتظار می‌رفت، RTX 4090 از نظر عملکرد، بهترین کارت‌های گرافیک قبل از خود را هم پشت سر می‌گذارد اما مشکلاتی هم وجود دارد که در کنار مزایای این کارت، در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
مشخصات فنی RTX 4090
زمان زیادی از ارائه این کارت گرافیک نمی‌گذرد و سوال خیلی از متخصصان این است که آیا واقعا، تفاوتی بین این کارت گرافیک و کارت‌های نسل قبل وجود دارد که قیمت 1599 دلاری برایش در نظر گرفته شده؟ Nvidia GeForce RTX 3080 توانسته بود، بازی‌های کامپیوتری 4K را با کیفیت بسیار بهتری ارائه کند و بسیاری از عناوین سنگین با این قطعه، با همین رزولوشن و نرخ فریم ریت 60 قابل بازی بودند. همین باعث می‌شود که RTX 4090 بیش از حد نیاز، قدرتمند و گران به نظر بیاید با این حال، این مورد را می‌توان تضمین داد، بازی‌های سنگینی هم هستند که می‌توانند از قدرت پردازش این کارت گرافیک بهره ببرند.
نسل جدید کارت‌های گرافیک انویدیا که شامل کارت‌های RTX 4090، RTX 4080 و احتمالا RTX 4070 است، اگر چه تغییر نسل عجیبی را به وجود نمی‌آورند اما با داشتن هسته‌های جدید تنسور (Tensor) و ری تریسینگ (ray tracing) پردازش اطلاعات گرافیکی را بسیار بهتر می‌کنند. به وسیله‌ی هسته‌های ارتقا یافته تنسور، انویدیا امکان تولید فریم نوری با عنوان DLSS 3.0 را معرفی کرده است. به طور کلی، انویدیا راهی پیدا کرده تا از الگوریتم‌های یادگیری عمیق و استفاده از پردازنده با قدرت کامل، امکان ساخت فریم‌های کامل را در این کارت‌ها فراهم کند که در نهایت به عملکرد فوق‌العاده آن ختم می‌شود. البته هنوز بازی‌های انگشت شماری هستند که عملا امکان استفاده از این تکنولوژی را دارند.
RTX 4090 دارای 128 پردازنده چندگانه استریمینگ (Streaming Multiprocessors) بوده که همراه با هسته‌های پردازنده‌ی گرافیکی کار می‌کنند. این کارت‌ها مجموعا دارای 16384 هسته کودا (CUDA) هستند که باعث می‌شوند، RTX 4090 به ابزاری ارزشمند برای گرافیست‌ها، استریمرها، طراحان سه بعدی و خیلی شغل‌ها دیگر نیز بدل شود و شاید در حال حاضر، فروش آن در این بازار بیشتر از بازار بازی‌های کامپیوتری باشد که کارت‌های ارزان‌تری برای فروش وجود دارد.
RTX 4090، تشنه‌ی برق
انویدیا پیشنهاد می‌کند که برای استفاده از این کارت گرافیک، حداقل باید از پاور 850 وات استفاده کنید اما با توجه به دیگر قطعات کامپیوترتان، احتمالا مجبور به خرید پاور 1000 وات شوید تا همه چیز به شکلی امن کار کند. برای اتصال آن، آداپتوری ارائه شده تا 4 درگاه 8 پین آن به پاور متصل شود که البته تنها 3 تای آن الزامی‌ست. با این حال میزان برقی که این پردازنده گرافیکی استفاده می‌کند، بسیار بالاست.
یکی ایرادات مهم در این زمینه، بی استفاده بودن درگاه‌های 12 پین است که انویدیا برای کارت‌های 3080 ارائه کرده بود و حالا درگاه‌های 16 پین جای آن‌ها را خواهند گرفت. البته این آداپتورها به همراه کارت گرافیک ارائه می‌شوند. با توجه به آزمایشاتی که کاربران روی این کارت انجام داده‌اند، در بالاترین حالت، RTX 4090 برقی به اندازه 434 وات مصرف می‌کند اما همین مصرف برق بالا باعث می‌شود تا شما به فن‌های بسیار خوب در کیس محتاج شوید تا بتوانید، دما را در دستگاه خود کنترل کنید.
بزرگ اما خنک
از خنک کردن کارت گرافیک گفتیم، در واقع خود کارت با توجه به تجهیزات خنک کننده‌ای که دارد، به خوبی گرما را از خود دور می‌کند، اما شما باید با قرار دادن فن مناسب در کیس، این گرما را به بیرون هدایت کنید. نکته دیگر در مورد RTX 4090 بزرگ بودن آن است که حدود 30 سانتیمتر ضخامت دارد که بخش زیادی از فضای داخلی کیس را به خود اختصاص می‌دهد.
عملکرد RTX 4090 در برنامه‌های مختلف
با توجه به آزمایش‌های انجام شده، از نظر کاربری در برنامه‌های گرافیکی بسیار خوب بوده که قبلا هم به آن اشاره کردیم. برای مثال RTX 4090 در برنامه بلندر (Blender) که برای طراحی سه بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد، 49 درصد سریع‌تر از کارت گرفیک RTX 3090 است. این عدد با توجه به پردازنده اصلی دستگاه تا 61.85 درصد نیز پیش برود.
در زمینه‌ی بازی‌های کامپیوتری هم می‌توان نتیجه پیشرفت چشم‌گیر بین دو نسل کارت را مشاهده کرد. در بازی‌های مختلف، این عدد بین 50 تا 70 درصد است و عموما این پردازنده اصلی خواهد بود که جلوی نرخ فریم ریت بیشتر را می‌گیرد.
اما بهترین نمونه برای تماشای پیشرفت بین دو نسل، بازی سایبرپانک 2077 (Cyberpunk 2077) است جایی که می‌توانید با این کارت، از 58 فریم در ثانیه نسل قبل به عدد 89 برسید. این بازی از تکنولوژی DLSS 3.0 که به آن اشاره کردیم استفاده می‌کند و فریم ریت آن تا 129 نیز می‌رسد.
آیا باید RTX 4090 را بخرید؟
بدون شک این کارت گرافیک، قدرتمند‌ترین مدل در نوع خودش است و می‌تواند برای بازی‌های 4K عملکرد معرکه‌ای داشته باشد اما قیمت 1599 دلاری آن سد بزرگی بر سر خریدش قرار خواهد داد که البته با ارائه این کارت از طرف شرکت‌های مختلف، ممکن است قیمت آن کمی کاهش پیدا کند. اما اگر طراحی سه بعدی یا کارهایی از این دست انجام می‌دهید و می‌توانید از پس هزینه‌ی کارت بر بیایید، نباید در خریدش شک کنید!