در ویندوز، بعضی کارها هست که تنها از طریق خط فرمان به انجام می رسد. در واقع بعضی از ابزارهایی که از طریق خط فرمان اجرا می‌شوند، رابط گرافیکی نداشته و بعضی نیز در این شکل عملکرد سریع‌تری دارند.
شما این فرمان‌ها را باید در برنامهی Command Prompt که روی ویندوز به صورت پیش فرض وجود دارد یا برنامه‌هایی نظیر آن اجرا کنید. برای مثال بسیاری ممکن است از PowerShell استفاده کنند و این کاربران می‌توانند فرمان‌های ذکر شده را دقیقا به همین صورت در برنامهی مورد نظر استفاده کنند.
Ipconfig : پیدا کردن سریع آدرس IP
شما در کنترل پنل می‌توانید با چند کلیک IP خود را پیدا کنید،اما با خط فرمان ساده‌ی Ipconfig به راحتی می‌توانید به این آدرس دسترسی پیدا کنید. البته در کنار آدرس IP، این فرمان به شما اطلاعات بیشتر و ریزتری را نیز می‌دهد. آدرس IP را اگر از WiFi استفاده می‌کنید جلوی Wireless LAN adapter و اگر از کابل شبکه استفاده می‌کنید، در مقابل Ethernet adapter مشاهده کنید. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید فرمان ipconfig /all را نیز اجرا کنید.
ipconfig /flushdns: خالی کردن حافظه کش DNS
اگر شما سرور DNS خود را تغییر دهید، این تغییر شاید به سرعت انجام نپذیرد. ویندوز در حافظه کش DNS آدرس‌ها را نگهداری می‌کند تا با این کار به عملکرد آن سرعت ببخشد. اما همین امر باعث می‌شود تا تغییرات به سرعت اعمال نشوند. به همین دلیل شما نیاز دارید تا یک دور حافظه کش DNS را با اجرای این فرمان پاک کنید.
Ping و tracert: عیب یابی کانکشن شبکه
این فرمان‌ها بیش از آن چه که فکرش را بکنید کاربردی هستند. اگر شما مشکلاتی را در کانکشن اینترنت خود حس می‌کنید، می‌توانید فرمان ping را اجرا نمایید. برای مثال ping yahoo.com به شما سرعت ارسال و دریافت اطلاعات به این سایت را چک می‌کند و نشان می‌دهد که آیا در ارسال پاکت‌ها چیزی از دست رفته یا نه. مخصوصا برای آن‌ها که بازی‌های آنلاین انجام می‌دهند، این اعداد و رقم‌ها بسیار مهم جلوه می‌کند.
Tracert دقیقا به همان صورت ping اجرا می‌شود، با این تفاوت که این فرمان تمام مسیر طی شده برای پاکت‌های اطلاعات را با جزییات برایتان قید می‌کند. اگر مشکلی با ارتباط با سایت‌هایی خاص دارید، این فرمان کمک بیشتری می‌تواند به شما بکند.
Shutdown: ساخت میانبر shutdown برای ویندوز
با این فرمان می‌توانید به راحتی ویندوز را خاموش کنید. البته با توجه به سختی خاموش کردن ویندوز در نسخه 8، این فرمان کاربرد بیشتری داشت، اما در ویندوز 10 نیز خیلی‌ها از آن استفاده می‌کنند. البته اجرای این فرمان حالت‌های مختلی دارد. فرمان shutdown یا shutdown /s /t 0 به صورت معمول دستگاه را خاموش می‌کند، shutdown /r /t 0 دستگاه را ریست می‌کند و shutdown /r /o دستگاه را ریست کرده و در حالت advanced options اجرا خواهد کرد.
sfc /scannow: اسکن فایل سیستم برای عیب یابی
ویندوز یک ابزار داخلی برای چک کردن فایل‌های سیستمی ویندوز دارد. اگر فایلی خراب یا پاک شده باشد، این ابزار آن را جایگزین کرده و در بسیاری از موارد مشکلات را حل می‌کند. برای استفاده از آن کافی است فرمان sfc /scannow را اجرا کنید.
telnet: وصل شدن به سرورهای Telnet
امکان متصل شدن به سرورهای Telnet به صورت پیش فرض در ویندوز وجود دارد اما فعال نیست و شما می‌توانید از طریق کنترل پنل آن را فعال کنید. بعد از این که در Windows features آن را فعال کردید، می‌توانید از طریق فرمان telnet بدون این که نیاز به نصب برنامه‌ای دیگر داشته باشید، آن را فعال نمایید.
Cipher: پاک کردن دائمی یک پوشه یا درایو
از این فرمان بیشتر برای انجام کدگذاری استفاده می‌شود، اما شما می‌توانید از آن برای پاک کردن کامل یک دایرکتی یا پوشه استفاده کنید. عموما پاک کردن ساده‌ی یک فایل ردی از آن روی درایو باقی می‌گذارد، مگر این که از SSD استفاده کنید، اما از این طریق، فایل‌ها به صورت کامل پاک می‌شوند. خوبی فرمان cipher این است که دیگر نیازی به نصب برنامه‌های اضافی برای انجام این کار ندارد.
برای اجرای فرمان ابتدا عبارت cipher /w: را تایپ کرده و آدرس جایی که می‌خواهید را در ادامه می‌آورید. مثل مثال زیر که ما برای پاک کردن درایو C استفاده کرده‌ایم:
cipher /w:C:\
دقت داشته باشید که نباید فاصله‌ای بین /w: و C:\ وجود داشته باشد.
netstat -a: لیست کردن کانکشن‌ها و پورت‌ها
با اجرای فرمان شما لیستی کامل از تمام کانکشن‌های بازی که روی کامپیوتر هستند و IP خارجی که از آن استفاده می‌کنند را مشاهد خواهید کرد.
Nslookup: پیدا کردن آدرس IP مرتبط با یک دامنه
وقتی شما آدرس سایتی را در نوار آدرس مرورگر تایپ می‌کنید، این دامین به آدرس IP خاصی متصل می‌شود تا سایت برایتان به نمایش در بیاید. شما می‌توانید از فرمان nslookup استفاده کنی تا این آیپی را برای هر سایتی پیدا کنید.