حتما تا به حال شنیده‌اید که دستگاه استیم دک (Steam Deck) از لینوکس Arch استفاده می‌کند. اگر چه از نظر تکنیکی این تعبیر درباره کنسول دستی جدید استیم درست است اما تجربه استفاده شما از استیم دک، بسیار متفاوت از لینوکس Arch روی کامپیوتر خواهد بود. تنها این 5 تفاوت ساده که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت، گواه این مدعا به حساب می‌آیند:
شما نمی‌توانید از Pacman در Steam Deck استفاده کنید
Pacman در اینجا به معنی بازی معروفی نیست که همه‌ی ما از آن خاطره داریم، بلکه درباره ابزار مدیریت بسته‌هایی صحبت می‌کنیم که به وسیله‌ی آن می‌توانید ابزارهای مختلف را در لینوکس نصب و اجرا کنید.
اگر به صورت عادی روی کامپیوتر خود لینوکس Arch را نصب کنید، قبل از این که به دستکتاپ گرافیکی برسید، باید از Pacman استفاده نمایید. اما در سیستم عامل استیم، همه چیز آماده و حاضر برای استفاده خواهد بود. اگر بخواهید از ترمینال برای اجرای فرمان‌های Pacman استفاده کنید، با ارور مواجه می‌شوید. در واقع سیستم عامل استیم، اجازه‌ی تغییر نرم‌افزاری در فضای خود را نمی‌دهد. البته روش‌هایی برای دور زدن این موضوع وجود دارد اما ما در مورد کلیات و روش‌های معمول صحبت می‌کنیم.
در SteamOS به AUR دسترسی نخواهید داشت
The Arch User Repository که به صورت اختصاری AUR خوانده می‌شود، مسئله‌ای مهم در Arch است و اگر چیزی را روی ریپازیتوری رسمی Arch پیدا نکنید، احتمال این که در AUR آن را بیابید، بسیار است. در SteamOS این ریپازیتوری به صورت پیش‌فرض فعال نیست و کاربران عادی همان طور که به Pacman دسترسی ندارند، به AUR نیز دسترسی نخواهند داشت و به همین خاطر، امکان نصب چیزی روی سیستم عامل را ندارند.
حتی آن‌هایی که با استفاده از برداشتن حالت”تنها برای خواندن” (Read Only) به این دو امکان دسترسی پیدا کنند نیز بعد از هر آپدیت، باید تمام پکیج‌هایی که نصب کرده‌اند را باز نصب نمایند.
پایداری بهتر
دلیل این که شما دسترسی به Pacman یا AUR ندارید، این است که سیستم عاملی که برای کنسول بازی درست شده، پایداری بیشتری داشته باشد و ریسک آسیب‌پذیری آن کاهش یابد. کاری که کمپانی‌های ساخت سیستم عامل موبایل انجام می‌دهند.
در واقع استیم یک پکیج کامل را به شما ارائه می‌کند و با برداشتن یک سری ابزارها که امکان تغییر در ماهیت برنامه‌ها و سیستم عامل را می‌دهد، پایداری آن را افزایش داده است. کما این که شما این محصول را برای بازی کردن و دیدن فایل‌های چند رسانه‌ای می‌گیرد و قرار نیست کار خاصی با آن انجام دهید. حتی مثل خود سیستم عامل Arch که با هر به روزرسانی، ایمیج کامل سیتسم عامل یک بار تغییر می‌کند، استیم روشی را به کار برده، که پکیج‌ها به صورت جداگانه به روز می‌شوند.
آزادی کامل در تغییر سیستم عامل از شما سلب شده است
روشی که شرکت Valve برای ارائه SteamOS گرفته، به این ترتیب است که محیط کاربری آن را برای کاربران عادی آماده کرده و این کاربران خیلی راحت می‌توانند از آن استفاده کنند. اما در اختیار گذاشتن سیستم عاملی که کاملا نصب و راه‌اندازی شده باشد، درصد ایجاد مشکل را زیاد می‌کند. به همین دلیل، کنترل کامل کاربران بر روی سیستم عامل سلب شده تا با تغییرات اساسی، سیستم را دچار مشکل نکنند.
شما در محیط کاربری سیستم عامل می‌توانید تنها تصویر پس زمینه خود را تغییر داده، سروری که به آن متصل می‌شوید را عوض کرده، سرور صدا، فایل سیستم و چند چیز دیگر را تغییر دهید. باقی تصمیمات را سیستم عامل از قبل برایتان گرفته است! SteamOS بر پایه Arch نوشته شده اما فراموش نکنید که چیزی که ارسال می‌شود، Arch نیست و به نوعی می‌توان آن را نسخه بسته‌تر اوبونتو در نظر گرفت. پس اگر از آن دسته افرادی هستید که آزادی کامل برای استفاده از ابزارها و تغییرات ظاهری و فنی سیستم عامل را می‌طلبید، SteamOS خیلی مورد قبول شما نخواهد بود.
به Snaps دسترسی نخواهید داشت
SteamOS نسخه‌ی تغییر یافته‌ای از Flatpak را به عنوان فرمت اصلی توزیع اپلیکیشن‌های خود در نظر گرفته است. Flatpak یکی از توزیع‌های شناخته شده است و خیلی از کاربران لینوکس، ترجیح می‌دهند از Snaps استفاده کنند.
SteamOS در واقع نیازمندی‌های نرم‌افزاری برای اجرای Snaps را ندارد و حتی با غیر فعال کردن حالت تنها برای خواندن نیز، نصب آن ساده نخواهد بود. آیا این مسئله مهم است؟ در واقع به خود فرد ارتباط دارد. خیلی از برنامه‌های محبوب در حال حاضر روی Flatpak حاضر هستند و حتی اکثر برنامه‌های کد باز نیز روی Flatpak ارائه شده‌اند نه بر روی Snaps اما با این حال، برای بعضی از افراد سخت‌گیر، این نکته مهم خواهد بود و یک سری از برنامه‌ها نیز تنها در آن فرمت وجود دارند.
در پایان
SteamOS تنها نامی از Arch را در خود دارد و در واقع چیزی که شما روی کنسول دستی استیم می‌بینید، بسیار متفاوت از این توزیع لینوکس است. در واقع تفاوت‌های آن‌ها بیشتر از تشابهات بوده و 5 نکته‌ای که در این نوشته به آن‌ها اشاره کردیم، خود در نهایت باعث تفاوت‌های بیشتر هم هستند.