مخفف عبارت Video Random-Access Memory است که در کارت‌های گرافیک استفاده می‌شود و وظیفه‌ی اطلاعات رندر شده تصاویر برای نمایش را به عهده دارد. VRAM همچون RAM دارای شکل‌های مختلف و حجم‌های متفاوت است و ما هم امروز قصد داریم تا اطلاعات کاملی از آن را در پست امروز برایتان ذکر کنیم.
RAM در VRAM
قبل از این که در مورد VRAM بگوییم، ابتدا حتما باید مطمئن شوید که درک درستی از عبارت RAM داریم. اگر بخواهیم کارکرد RAM را ساده کنیم باید به این ترتیب بگوییم که رم فضایی است که اطلاعات مورد نیاز پردازنده برای پردازش را در اختیارش گذاشته و سپس اطلاعات پردازش شده را در خود نگهداری می‌کند. اما چرا پردازنده مستقیما اطلاعات را از هارد شما نمی‌خواند؟ چون حتی هارد‌های SSD نیز برای این منظور خیلی کند هستند و عملکرد پردازنده را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
دستگاه شما هر چقدر که رم بیشتری داشته باشد، کم‌تر درگیر کندی هارد می‌شود و با سرعت بهتری اطلاعات را در اختیار پردازنده قرار میدهد. البته پردازنده هم بسته به مدلی که روی دستگاه نصب شده، محدودیت‌های خود را دارد اما اگر رم بالایی داشته باشید، مطمئن خواهید شد که پردازنده شما تا بالاترین حجم خود، فعال خواهد بود.
VRAM در واقع همان RAM برای پردازنده گرافیکی است
VRAM به صورت کلی عملکردی مثل RAM برای کارت گرافیک یا همان پردازنده گرافیکی دارد. در گذشته VRAM به “حافظه بافت‌ها” نیز معروف بود. بافت یا همان تکسچر اطلاعات مربوط به پوشش چند ضلعی‌های مدل سه بعدی را در خود نگهداری می‌کنند اما در حال حاضر، کارت‌های گرافیکی مدرن، کارایی بسیار بالاتری دارند و دیگر این لقب، برازنده VRAM نیست.
VRAM جدا از این که اطلاعات لازم برای پردازش را در اختیار کارت گرافیک قرار میدهد، در صورت نیاز به اطلاعات از پردازنده‌ی مرکزی، اطلاعات را از آنجا گرفته و در اختیار کارت گرافیک می‌گذارد. اطلاعاتی مثل الگوریتم‌های فیزیک برخورد یا چیزهایی از این دست که در برنامه‌های سه بعدی یا بازی‌های کامپیوتری کاربرد دارند.
VRAM یا RAM؟
برای VRAM حتما نیاز نیست که از نوع RAM خاصی استفاده کنید. هر نوع RAM می‌تواند به عنوان VRAM مورد استفاده قرار بگیرد. حتی برخی از کامپیوترها که از کارت گرافیک‌های آنبورد استفاده می‌کنند، برای جبران کمبود VRAM از RAM استفاده می‌کنند.
با این حال کاربردهای RAM و VRAM همیشه یکسان نیست و به همین دلیل در کارت گرافیک‌های مدرن از نوع خاصی از RAM استفاده می‌شود. مثل GDDR5 و GDDR6 که به صورت تخصصی برای کارت‌های گرافیک طراحی شده‌اند. از نظر تکنیکی تفاوت زیادی بین RAM و GDDR وجود دارد اما مهم‌ترین آ‌ن‌ها داشتن باس بالاتر در رم‌های GDDR است و هر چه باس بالاتر باشد، مقدار اطلاعات بیشتری به صورت یکجا توسط RAM منتقل می‌شود. با توجه به بازی‌های پیچیده و همچنین برنامه‌های گرافیکی سنگین، به چنین RAM هایی برای انتقال اطلاعات در کارت‌های گرافیک نیاز است.
در برخی از کامپیوترها و کنسول‌های بازی یا حتی گوشی‌های هوشمند، از حافظه یکپارچه استفاده می‌شود. در واقع RAM برای کارت گرافیک و پردازنده به صورت جدا نبوده و پردازنده‌های مرکزی و گرافیکی هر کدام بر حسب نیاز از حافظه‌ی موقت استفاده می‌کنند. همچنین اگر اطلاعات مورد نیاز پردازنده مرکزی و پردازنده گرافیکی باشد، نیازی به داشتن دو کپی وجود نداشته و هر دو پردازنده، اطلاعات را از حافظه‌ی موقت یکپارچه بر می‌‌دارند. در برخی از این دستگاه‌ها مثل پلی استیشن 5، تمامی این حافظه موقف GDDR است و در بعضی دیگر نیز از RAM استفاده می‌شود.
چقدر VRAM احتیاج دارید؟
میزان VRAM برای هر کارت گرافیک بر حسب قدرت آن محاسبه شده و در این قطعه لحاظ می‌شود. شما در واقع با توجه به نرم‌افزارها و بازی‌هایی که استفاده می‌کنید، نیاز به VRAM و قدرت پردازنده‌ی گرافیکی دارید و با حسب این نیاز باید به تهیه قطعه مورد نظر خود بپردازید. در نظر داشته باشید که VRAM قابل تغییر نیست و البته همانطور که گفتیم، مقدار VRAM بر حسب قدرت کارت گرافیکی بر روی آن نصب می‌شود و تغییر آن نیز چیزی را تغییر نمی‌دهد.
ببینید روی دستگاه خود چقدر VRAM ردارید
اگر مدل کارت گرافیک خود را بدانید که مسلما از روی مشخصات آن مقدار VRAM را مشاهده خواهید کرد. اما اگر در این باره اطلاعی ندارید، در ویندوز 10 و ویندوز 11 به مسیر Settings > System > Display > Advanced Display > Display Adapter Properties بروید و از آنجا مقدار Dedicated Video Memory را ببینید.
برنامه‌هایی مثل TechPowerUp’s GPU-Z application نیز می‌توانند در کنار اطلاعات مختلف از دستگاه شما، مقدار VRAM را نیز در دستگاهتان اعلام کنند.
